Xu hướng tiêu dùng quý 4 năm 2023 & những thay đổi cần lưu ý

Thị trường tiêu dùng là một trong những lĩnh vực biến động và đa dạng nhất trong nền kinh tế. Các xu hướng tiêu dùng thường phản ánh những thay đổi về nhu cầu, sở thích, thói quen và giá trị của người tiêu dùng. Việc nắm bắt và đáp ứng các xu hướng tiêu dùng là yếu tố then chốt để doanh nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng có thể cạnh tranh và phát triển.

Trong bài viết này, cùng AGlobal cập nhật những xu hướng tiêu dùng đang nổi bật trên thị trường và đi sâu vào thói quen, hành vi của người tiêu dùng trong mùa lễ hội cuối năm 2023 – đầu năm 2024.

1.    Tổng quan về thị trường tiêu dùng

Thị trường tiêu dùng là một trong những lĩnh vực quan trọng và động lực của nền kinh tế Việt Nam. Theo báo cáo của Nielsen, doanh số bán lẻ hàng tiêu dùng tăng 9,5% trong năm 2022, cao hơn mức tăng trưởng kinh tế 6,5%. Điều này cho thấy nhu cầu tiêu dùng của người Việt Nam ngày càng cao và đa dạng.

Theo Tổng cục Thống kê Việt Nam, tăng trưởng GDP quý 2 của Việt Nam tăng 4,14%, lạm phát vẫn được kiểm soát. Tuy nhiên, tình hình kinh tế trong nửa đầu năm 2023 phản ánh sự thay đổi phức tạp của các yếu tố trong nước (giá bán hàng hóa, hành vi/thói quen mua sắm, sự cẩn trọng của người tiêu dùng v.v…) và quốc tế (FDI, xuất nhập khẩu, cán cân thương mại,…). 

Lạm phát duy trì ở mức ổn định nhờ vào các biện pháp kiểm soát kỹ thuật và quản lý chặt chẽ từ chính phủ. Sự kiểm soát này giúp duy trì sức mua của người dân và góp phần ổn định tình hình kinh tế. Tuy nhiên, các biến động trong giá cả vẫn ảnh hưởng đến động thái tiêu dùng và quyết định đầu tư của người dân và doanh nghiệp.

Nguồn: GSO

Thị trường tiêu dùng cũng chịu ảnh hưởng của các yếu tố như dịch bệnh, biến đổi khí hậu, chính sách kinh tế và xã hội, xu hướng toàn cầu hóa và số hóa. Những yếu tố này đã tạo ra những thay đổi trong hành vi, thói quen và nhu cầu của người tiêu dùng.

Do đó, các doanh nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng cần phải nắm bắt và đáp ứng những xu hướng tiêu dùng mới để duy trì và phát triển thị phần.

2.    Những xu hướng tiêu dùng quý 4 năm 2023 

Theo Báo cáo Xu hướng Tiêu dùng Toàn cầu năm 2023 của Qualtrics, người tiêu dùng ngày càng tìm kiếm sự kết nối giữa con người với nhau trong các tương tác của họ với thương hiệu, sản phẩm. Họ cũng mong muốn được trải nghiệm những sản phẩm và dịch vụ tiện lợi, an toàn, chất lượng và thân thiện với môi trường. 

Dưới đây là một số xu hướng tiêu dùng nổi bật quý 4 năm 2023 như sau:

Sử dụng công nghệ thông minh 

Người tiêu dùng Việt Nam ngày càng sử dụng công nghệ thông minh hơn trong cuộc sống hàng ngày. Họ không chỉ sử dụng điện thoại thông minh để liên lạc, giải trí, làm việc, học tập, mà còn sử dụng các thiết bị thông minh khác như đồng hồ thông minh, tai nghe không dây, loa thông minh, máy ảnh thông minh, tivi thông minh… để nâng cao chất lượng cuộc sống. 

Ngoài ra, người tiêu dùng cũng có xu hướng sử dụng các ứng dụng và dịch vụ công nghệ thông minh để thanh toán, giao dịch, đặt vé, đặt phòng… một cách nhanh chóng và tiện lợi. 

Thương mại điện tử và trải nghiệm mua sắm online: 

Cuối năm là dịp mua sắm lớn nhất trong năm, và người tiêu dùng Việt Nam ngày càng ưa chuộng mua sắm online vì sự tiện lợi, đa dạng và giá cả hợp lý. 

Cimigo cho biết doanh thu bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tăng 19.8% trong năm 2022 so với năm 2019. Nền kinh tế internet của Việt Nam đạt 23 tỷ đô la Mỹ vào năm 2022, và được dự báo sẽ tăng lên 52 tỷ đô la Mỹ vào năm 2025. 

Người tiêu dùng Việt Nam cũng mong muốn có trải nghiệm đa kênh (omni-channel) khi mua sắm online, tức là có thể kết hợp giữa các kênh trực tuyến và ngoại tuyến.

Đọc thêm: Xu hướng thương mại điện tử 2024: Nắm bắt cơ hội bứt phá doanh thu

Tiêu dùng bền vững

Người tiêu dùng Việt Nam ngày càng quan tâm đến các vấn đề liên quan đến môi trường, xã hội và sức khoẻ, ưu tiên mua các sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, không gây hại cho sức khoẻ và thiên nhiên. Họ có xu hướng chọn những sản phẩm và dịch vụ có thể giảm thiểu tác động tiêu cực đến hành tinh và con người. 

Cimigo cho biết 67% người tiêu dùng Việt Nam cho biết họ sẽ chọn những sản phẩm có nhãn hiệu xanh hoặc có chứng nhận bền vững. Các doanh nghiệp cũng cần phải thực hiện các hoạt động kinh doanh có trách nhiệm xã hội và minh bạch về nguồn gốc và thành phần của sản phẩm.

Ủng hộ hàng Việt Nam chất lượng cao. 

Người tiêu dùng Việt Nam tự hào về những sản phẩm chất lượng cao được sản xuất trong nước, đặc biệt là trong bối cảnh khó khăn do đại dịch Covid-19 đã gây ra nhiều khó khăn cho hoạt động nhập khẩu và xuất khẩu. 

Cimigo cho biết 82% người tiêu dùng Việt Nam cho biết họ sẽ ưu tiên mua hàng Việt Nam nếu có sự lựa chọn. Các sản phẩm và thương hiệu Việt Nam cũng đã cải thiện được chất lượng và uy tín của mình, không chỉ phục vụ nhu cầu nội địa mà còn có thể cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Tăng cường sức khoẻ và tiện lợi

Sau đợt dịch COVID-19, người tiêu dùng có thể tiếp tục quan tâm đến việc chăm sóc sức khỏe cá nhân và phong cách sống lành mạnh. Ngoài ra, người tiêu dùng cũng có xu hướng chọn những sản phẩm tự nhiên, hữu cơ, không chứa chất bảo quản hay hóa chất độc hại. 

Họ cũng mong muốn có những giải pháp tiện lợi và an toàn để tiếp cận các sản phẩm và dịch vụ liên quan đến sức khoẻ, như giao hàng tận nhà, tư vấn trực tuyến, đặt lịch khám qua điện thoại, v.v…

Đọc thêm: Xuất khẩu thực phẩm chức năng Việt: Kết nối sức khỏe quốc tế

3.    5 yếu tố giúp doanh nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng thành công

3.1.         Bản địa hóa sản phẩm quốc tế một cách sáng tạo

Việc bản địa hóa sản phẩm quốc tế sẽ giúp cho các doanh nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng có thể tiếp cận được với người tiêu dùng địa phương và tạo ra sự kết nối chặt chẽ với khách hàng. Tuy nhiên, việc bản địa hóa sản phẩm không chỉ đơn thuần là tùy chỉnh sản phẩm theo nhu cầu của người tiêu dùng, mà còn là việc tìm ra cách để tạo ra giá trị thật sự cho khách hàng.

3.2.         Làm chủ việc tăng trưởng doanh thu

Để thành công trong kinh doanh, các doanh nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng cần phải tập trung vào việc tăng trưởng doanh thu. Tuy nhiên, việc tăng trưởng doanh thu không chỉ đơn giản là bán được nhiều sản phẩm hơn mà còn là việc tạo ra giá trị cho khách hàng thông qua những sản phẩm chất lượng và dịch vụ tốt.

3.3.         Tiết kiệm để cân nhắc đầu tư vào một lĩnh vực chi tiêu.

Việc tiết kiệm và đầu tư vào các lĩnh vực chi tiêu quan tr ong sẽ giúp cho các doanh nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng có thể tối ưu hóa hiệu quả vốn đầu tư và đảm bảo rằng các chi phí được sử dụng một cách hợp lý.

3.4.         Điều chỉnh mô hình hoạt động.

Các doanh nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng cần phải luôn sẵn sàng để điều chỉnh mô hình hoạt động của mình theo thời gian để đáp ứng được nhu cầu của khách hàng và thị trường. Việc này đòi hỏi sự sáng tạo và kỷ luật trong quản lý kinh doanh để hoạt động được nhanh chóng và linh hoạt.

3.5.         Vận dụng mô hình kinh doanh mới để đẩy mạnh tăng trưởng.

Cải tiến mô hình kinh doanh có thể tạo ra thêm giá trị khi người tiêu dùng trưởng thành hơn và đòi hỏi cao hơn, cũng như kết nối tốt hơn. Ví dụ, các doanh nghiệp bán lẻ có thể đầu tư phát triển năng lực mạng lưới truyền thông - bán lẻ nhằm tạo doanh thu hiệu quả hơn từ dữ liệu, hoặc đầu tư phát triển các hệ sinh thái số để phục vụ người tiêu dùng chu đáo hơn với trải nghiệm tích hợp hiệu quả hơn.

4. Dự báo một số xu hướng thị trường tiêu dùng năm 2024

Dựa trên những xu hướng tiêu dùng hiện tại và các yếu tố ảnh hưởng trong tương lai, chúng tôi đã dự báo được một số xu hướng thị trường tiêu dùng năm 2024 như sau:

Tiêu dùng xanh, bền vững:
Sau một loạt thảm họa tự nhiên vào năm 2022 và 2023, nhận thức về của người dân về bảo vệ môi trường & tiêu dùng xanh ngày càng phát triển mạnh mẽ. 

Người tiêu dùng hiện nay đang dần chuyển đổi sang lối sống bền vững - sống xanh, ưa thích các thực phẩm xanh-sạch và bảo vệ hệ sinh thái, thay cho những sản phẩm được nuôi trồng công nghiệp và gây hại cho môi trường.

Theo báo cáo của UNFPA, Việt Nam đã khẳng định yêu cầu cấp thiết của việc chuyển đổi phương thức tiêu dùng theo hướng bền vững nhằm bảo vệ và cải thiện chất lượng môi trường, chủ động ứng phó biến đổi khí hậu. 

Nhu cầu của người tiêu dùng Việt Nam cũng đã có nhiều chuyển biến rõ rệt khi mà 80% người tiêu dùng sẵn sàng chi trả nhiều hơn cho các sản phẩm có cam kết “xanh” và “sạch”, sản xuất từ những nguyên liệu thân thiện với môi trường. 

Do đó, năm 2024, thị trường các sản phẩm xanh như rau củ quả hữu cơ, đồ ăn chay, rượu seltzers, bảo quản sinh học, năng lượng tái tạo… sẽ có nhiều cơ hội phát triển và thu hút sự quan tâm của người tiêu dùng.

Xu hướng ẩm thực và đa dạng hóa thực đơn

Sự quan tâm đối với ẩm thực đa dạng và tiếp cận với các món ăn quốc tế sẽ còn tăng. Người tiêu dùng có thể thấy được sự phong phú hơn trong lựa chọn thực đơn và các trải nghiệm ẩm thực. 

Theo báo cáo của Trend Hunter, trong năm 2024, người tiêu dùng sẽ có xu hướng tìm kiếm các loại thực phẩm mới lạ, đa dạng về màu sắc, hương vị và dinh dưỡng. 

Một số xu hướng ẩm thực được dự báo sẽ phổ biến trong năm 2024 là: rau củ zero-carbon (không gây ra lượng khí carbon khi sản xuất), snack dành cho trẻ sơ sinh (cung cấp các chất dinh dưỡng thiết yếu cho trẻ), ẩm thực từ các loài cây bản địa (khai thác các loại cây có giá trị dinh dưỡng cao nhưng ít được biết đến), ẩm thực từ các loài sinh vật biển (như tảo biển, san hô…).

Trải nghiệm mua sắm thực tế ảo (VR) và thực tế tăng cường (AR)

Đây là xu hướng tiêu dùng áp dụng công nghệ cao để mang lại trải nghiệm mua sắm mới lạ, thuận tiện và cá nhân hoá cho người tiêu dùng. Người tiêu dùng tham gia vào trải nghiệm mua sắm ảo, nơi họ có thể thử sản phẩm, tương tác với người bán và người tiêu dùng khác thông qua các ứng dụng và nền tảng trực tuyến. 

Mua sắm ảo sử dụng công nghệ AR và VR mang đến trải nghiệm chân thực cho người tiêu dùng trực tuyến. Với sự kết hợp giữa mua sắm trực tuyến và mua sắm trực tiếp, cho phép người tiêu dùng nhìn, cảm nhận và thử đồ mà không cần chạm trực tiếp vào sản phẩm. 

Hình thức mua sắm này khá thực tế, thú vị và tiện lợi. Năm 2024, mua sắm ảo được dự đoán sẽ phát triển mạnh và thu hút nhiều người tiêu dùng.

Sản phẩm và dịch vụ dành cho người cao tuổi: 

Theo báo cáo của UNFPA, Việt Nam là một trong những quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế giới. Tỷ lệ người cao tuổi (60 tuổi trở lên) trong tổng dân số đã tăng từ 9,9% năm 2011 lên 12% năm 2021 và dự kiến sẽ đạt 17,9% năm 2030. 

Điều này đặt ra nhiều thách thức cho xã hội, nhưng cũng tạo ra nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe và cuộc sống cho người cao tuổi. Người cao tuổi là một phân khúc khách hàng tiềm năng khi họ có thu nhập ổn định, thời gian rảnh rỗi và ý thức tiêu dùng cao. 

Năm 2024, thị trường các sản phẩm và dịch vụ dành cho người cao tuổi được kỳ vọng sẽ có nhiều đổi mới và phong phú hơn, do đó, xu hướng phát triển sản phẩm và dịch vụ đáp ứng nhu cầu của người cao tuổi về chăm sóc sức khỏe, an toàn và tiện ích sẽ tiếp tục tăng trưởng. 

5.    Kết luận

Thị trường tiêu dùng là một lĩnh vực đầy thách thức và cơ hội cho các doanh nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng. Để thành công trong thị trường này, các doanh nghiệp cần phải nắm bắt và đáp ứng được những xu hướng tiêu dùng mới của người Việt Nam. 

Các doanh nghiệp cũng cần phải có những chiến lược và hành động phù hợp để tạo ra những sản phẩm và dịch vụ có chất lượng cao, giá trị cao và khác biệt cao. Chúc các doanh nghiệp thành công trong năm 2024!

Theo dõi blog AGlobal để đón đọc nhiều thông tin bổ ích nhé.

Đồng hành cùng doanh nghiệp bán hàng hiệu quả trên Amazon. Kết nối với chúng tôi Tại đây để nhận tư vấn 1-1 miễn phí từ những chuyên gia hàng đầu của AGlobal

AGlobal - Đối tác quản lý tài khoản, quảng cáo và giáo dục của Amazon tại Việt Nam, giúp hơn 200+ đơn vị xuất khẩu hàng hóa đơn giản, tinh gọn và hiệu quả.