Tìm hiểu các loại trà & xu hướng tiêu thụ trà xuất khẩu 2023

Khi nhắc tới trà Việt Nam, ta không khỏi ngạc nhiên bởi vẻ đẹp của những đồi trà xanh mát và sự phong phú của các loại trà có hương vị thơm ngon đặc trưng cho từng vùng miền. Hiện nay, trà Việt Nam được trồng và sản xuất trên khắp đất nước, từ các miền Bắc Nam đến các vùng đất cao nguyên như Đà Lạt, Bảo Lộc, Sơn La, Điện Biên,... 

Các loại trà của Việt Nam có thể kể đến như trà xanh, trà đen, trà oolong và trà hồng trà. Các loại trà này được xuất khẩu sang nhiều quốc gia trên thế giới, góp phần giữ vững vị trí là nước xuất khẩu trà lớn thứ 5 trên thế giới của Việt Nam trong các năm qua.

Trong bài viết này, hãy cùng AGlobal tìm hiểu về các loại trà và cơ hội xuất khẩu trà Việt Nam sang thị trường Mỹ nhé!

1. Tổng quan chung về các loại trà

Trà là một thức uống phổ biến trên thế giới và được chế biến từ lá và búp của cây trà (Camellia sinensis) hoặc một số loại cây khác. Uống trà có thể đem lại một số lợi ích cho sức khỏe như thanh nhiệt, giải độc, tăng cường sự tỉnh táo, v.v 

Trên thế giới có hàng nghìn các loại trà khác nhau, nhưng có thể phân biệt trà theo một số tiêu chí sau:

1.1. Theo nguyên liệu

Trà có thể được làm từ búp và lá của cây trà hoặc từ các loại thảo mộc, hoa quả khác nhau. Ví dụ như trà xanh, trà ô long, trà đen là các loại trà làm từ cây trà; trà làm từ các loại hoa như trà sen, trà hoa nhài, trà hoa cúc; trà đào, trà dâu, trà bưởi làm từ trái cây.

1.2. Theo quá trình chế biến

Trà có thể được phân loại theo quá trình chế biến thành các loại chính sau:

Trà không oxy hóa (Unoxidized Tea):

Trà xanh (Green tea): Lá cây trà được ngừng quá trình oxy hóa ngay sau khi thu hoạch, thông qua việc nấu hơi hoặc xào nhẹ. Điều này giữ cho lá cây trà có màu xanh tươi và giữ được hàm lượng chất chống oxy hóa cao. Ví dụ: Long Jing (Dragon Well), Matcha, Sencha.

Trà oxy hóa nhẹ (Lightly Oxidized Tea):

Trà trắng (White tea): Trà trắng được chế biến từ lá non và nhụy hoa của cây trà. Đặc điểm nổi bật của trà trắng là quá trình chế biến nhẹ nhàng, không thông qua các bước oxy hóa hoặc xử lý nhiệt mạnh mà được sấy khô tự nhiên, giúp giữ lại nhiều chất chống oxy hóa và đem lại hương vị nhẹ nhàng, tinh tế. Ví dụ: Silver Needle, Bai Mu Dan.

Trà oxy hóa trung bình (Medium Oxidized Tea):

Trà oolong: Lá cây trà được oxy hóa từ 15% đến 80% trước khi ngừng quá trình. Tùy vào mức độ oxy hóa mà các loại trà oolong khác nhau sẽ có hương vị và màu sắc đậm nhạt khác nhau. Ví dụ: Tie Guan Yin, Da Hong Pao, Dong Ding.

Trà oxy hóa đầy đủ (Fully Oxidized Tea):

Trà đen (Black tea): Lá trà được oxy hóa hoàn toàn trong quá trình chế biến, cho kết quả là màu sắc đậm và hương vị đậm đà. Ví dụ: Assam, Darjeeling, Keemun.

Ngoài ra, còn có các phương pháp chế biến đặc biệt khác như trà lá sen (Lotus tea), trà nhồi (Stuffed tea), trà hương trái cây (Fruit-infused tea), và trà hương hoa (Flower-scented tea), trong đó quá trình chế biến tạo ra sự kết hợp đặc biệt giữa trà và các thành phần khác nhau như hoa, trái cây, hay gia vị.

1.3. Theo cách pha chế

Trà có thể được phân loại theo cách pha chế khác nhau tùy thuộc vào văn hóa, sở thích và mục đích của người uống. Ví dụ: pha trà nóng hay lạnh, pha trà với nước sôi hay nước ấm, pha trà với đường hay mật ong, pha trà với sữa hay kem, v.v.

Chẳng hạn ở một số nước châu Âu như Anh, Nga, Ý, trà thường được pha với sữa, đường hoặc mật ong và được dùng kèm với mứt, bánh quy, bánh mì hoặc bánh ngọt. Ở Pháp, các loại trà xanh và trà hoa quả thường được sử dụng sau bữa ăn giúp tiêu hóa và có thể uống cả nóng và lạnh. 

Hay như Ấn Độ nổi tiếng với loại trà Chai - trà đen được pha với sữa và các gia vị như gừng, hương liệu, đinh hương, hạt tiêu và bột đậu khấu trong quá trình đun sôi trà. Cách pha này giúp trà có vị đậm đà và có hương thơm từ các loại gia vị. 

Còn trong truyền thống pha trà của Trung Quốc, trà thường được uống nóng. Lý do chính là để tận hưởng hương vị và mùi thơm của trà một cách tốt nhất. Uống trà nóng cũng giúp cơ thể cảm thấy ấm áp và thư giãn.

2. Các loại trà được sản xuất phổ biến tại Việt Nam

2.1. Trà xanh

Trà xanh là một trong những loại trà phổ biến và được sản xuất nhiều nhất tại Việt Nam. Việt Nam có nhiều vùng trồng trà xanh nổi tiếng, mỗi vùng đều có những đặc điểm riêng về hương vị và chất lượng. Cụ thể: 

Tân Cương: Vùng trà xanh Tân Cương tọa lạc tại tỉnh Thái Nguyên, được biết đến với trà xanh cao cấp với mùi hương đặc trưng, vị ngọt, và lá trà mảnh mai, màu xanh đậm.

Đồi trà Tân Cương - Thái Nguyên

Mộc Châu: Mộc Châu là một vùng cao nguyên nằm ở tỉnh Sơn La. Trà xanh Mộc Châu có hương thơm tươi mát và vị thanh nhẹ. Đặc biệt, vùng này cũng sản xuất trà tươi (mới hái) có màu sắc xanh nhạt và hương thơm đặc trưng.

Cầu Đất: Nằm ở huyện Lâm Hà, tỉnh Lâm Đồng, vùng trà xanh Cầu Đất nổi tiếng với trà xanh cao cấp có mùi hương tự nhiên, vị ngọt và màu xanh sáng.

2.2. Trà đen

Các vùng trồng trà đen ở Việt Nam thường có độ cao, địa hình và khí hậu đa dạng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc sản xuất trà đen chất lượng. Dưới đây là một số vùng trồng trà đen đáng chú ý:

Bắc Giang: Tỉnh Bắc Giang là một trong những vùng trồng trà đen lâu đời ở Việt Nam. Trà đen Bắc Giang có màu sắc đỏ đậm, hương thơm đặc trưng và vị đắng nhẹ.

Phú Thọ: Trà đen Phú Thọ có màu sắc đỏ rực, hương thơm đặc trưng và vị đậm đà.

Lâm Đồng: Lâm Đồng là một vùng cao nguyên nằm ở miền Trung Việt Nam. Trà đen Lâm Đồng được trồng ở các khu vực như Bảo Lộc và Đà Lạt. Trà có màu sắc và hương thơm đa dạng, từ màu đỏ tươi đến màu đỏ nâu, hương thơm tươi mát và vị đậm đà.

2.3. Trà sen

Trà sen là một loại trà đặc biệt, trong đó lá trà được đặt trong hoa sen tươi và để hấp thụ hương thơm từ hoa sen. Quá trình này tạo ra một loại trà có hương thơm đặc trưng và một sự kết hợp độc đáo giữa hương sen và hương trà.

Có một số vùng ở Việt Nam nổi tiếng với sản xuất trà sen, trong đó Đồng Tháp. Đồng Tháp nằm ở miền Tây Nam Bộ Việt Nam và có điều kiện tự nhiên thuận lợi cho việc trồng sen và sản xuất trà sen. Trà sen Đồng Tháp có mùi hương đặc trưng, vị thanh nhẹ và màu sắc vàng nhạt.

Hiện nay, trà hoa sen đang khá được ưa chuộng ở các nước phương Tây bởi những lợi ích tuyệt vời về sức khỏe mà trà mang lại, chẳng hạn như giảm cholesterol, giảm căng thẳng, chống oxy hóa và làm đẹp da, phòng ngừa ung thư, tim mạch và đột quỵ,... Loại trà này đã có mặt trên các sàn thương mại lớn, trong đó có Amazon. Đây rất có thể là cơ hội cho doanh nghiệp sản xuất trà sen ở Việt Nam hướng tới kinh doanh thương mại điện tử xuyên biên giới trong tương lai.

Đọc thêm: Đột phá thị trường với thương mại điện tử xuyên biên giới

2.4. Trà thảo mộc

Trà thảo mộc là loại trà được làm từ các loại thảo dược tự nhiên, thường không chứa lá trà thay vào đó trà thảo mộc sử dụng các thành phần như lá, hoa, quả, rễ, và hạt của các cây thảo dược khác nhau. 

Các thành phần thảo mộc phổ biến trong trà thảo mộc bao gồm gừng, hương thảo, bạc hà, hoa cúc, cam thảo, quế, atiso, hồng sâm, và nhiều loại cây khác. Trà thảo mộc có thể được uống nóng hoặc lạnh, và thường không chứa caffeine như trà truyền thống.

Trà thảo mộc có tác dụng giảm căng thẳng, tạo cảm giác thư giãn, cải thiện tiêu hóa, hỗ trợ hệ miễn dịch, hoặc giúp ngủ ngon.

3. Xuất khẩu trà Việt Nam sang Mỹ

3.1. Thị trường xuất khẩu trà Việt Nam

Tình hình xuất khẩu trà của Việt Nam hiện nay đang có xu hướng giảm cả về lượng lẫn giá trị. Tổng cục Hải quan ước tính xuất khẩu trà của Việt Nam trong tháng 8/2023 đạt 12 nghìn tấn, trị giá 22 triệu USD, giảm 5,7% về lượng và giảm 2,3% về trị giá so với cùng năm 2022. Giá trà xuất khẩu bình quân trong tháng 8/2023 ước đạt 1.859,3 USD/tấn, tăng 3,6% so với tháng 8/2022.

Các nước Pa-ki-xtan, Nga, Trung Quốc, Đài Loan, Mỹ là những thị trường xuất khẩu trà chính của Việt Nam.

3.2. Cơ hội xuất khẩu trà Việt sang Mỹ

Nhu cầu tiêu dùng trà tại Mỹ gia tăng trong những năm gần đây. Theo Ủy ban Thương mại Quốc tế Hoa Kỳ (USITC) cho biết, nhập khẩu trà của Hoa Kỳ năm 2022 đạt 121.500 tấn, trị giá 516,2 triệu USD, tăng 4,8% về lượng và 2% về giá trị so với năm 2021. Các yếu tố góp phần vào sự tăng trưởng này bao gồm:

Sự tăng cường nhận thức về lợi ích sức khỏe của trà: Người tiêu dùng Mỹ ngày càng quan tâm đến chế độ ăn uống lành mạnh và tìm kiếm các lựa chọn thức uống có lợi cho sức khỏe. Trà được coi là một loại thức uống tự nhiên, giàu chất chống oxy hóa và có thể mang lại nhiều lợi ích sức khỏe.

Đa dạng hóa lựa chọn trà: Trà không chỉ đơn thuần là trà đen hay trà xanh. Người tiêu dùng Mỹ ngày càng quan tâm đến các loại trà có nguồn gốc khác nhau và các loại trà đặc biệt như trà sen, trà oolong, trà herbal và trà hỗn hợp. 

Bên cạnh đó, Mỹ cũng đang có xu hướng gia tăng nhập khẩu trà từ Việt Nam và giảm lượng trà nhập khẩu từ các nước khác. Hiện nay, Việt Nam là nhà cung cấp chè lớn thứ năm cho quốc gia này. Cục Xuất nhập khẩu thuộc Bộ Công Thương dẫn số liệu thống kê của Ủy ban Thương mại Quốc tế Hoa Kỳ (USITC) cho biết tỷ trọng nhập khẩu chè của Mỹ từ Việt Nam chiếm 5,2% vào năm 2022, tăng 0,2% so với cùng kỳ trước đó.

Những yếu tố này đã mở ra cơ hội cho các nhà sản xuất và xuất khẩu trà Việt Nam để mở rộng thị trường và đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của người tiêu dùng Mỹ.

4. Kết luận

Việt Nam là một trong những nước xuất khẩu trà lớn trên thế giới, nổi tiếng với nhiều vùng trồng trà và các loại trà phong phú. Thị trường xuất khẩu trà đầu năm nay tuy có giảm nhưng nhìn chung vẫn ổn định. Theo đó, Mỹ là một thị trường vô cùng tiềm năng để xuất khẩu các loại trà Việt bởi nhu cầu tiêu dùng trà đang gia tăng.

Tuy nhiên, cạnh tranh trên thị trường này vẫn rất khốc liệt, đòi hỏi sự đổi mới và nâng cao chất lượng để đáp ứng yêu cầu của người tiêu dùng. Việt Nam cần tiếp tục đầu tư vào nghiên cứu và phát triển, quảng bá thương hiệu và mở rộng thị trường để duy trì và mở rộng thị phần xuất khẩu trà sang Mỹ trong tương lai.

Đồng hành cùng doanh nghiệp bán hàng hiệu quả trên Amazon. Kết nối với chúng tôi Tại đây để nhận tư vấn 1-1 miễn phí từ những chuyên gia hàng đầu của AGlobal